Cơ hội mới cho xuất khẩu cá rô phi Việt Nam

Sau khi đình chỉ tạm thời do lo ngại về virus TILV, thị trường Brazil hiện đang có dấu hiệu mở lại. Với nhu cầu toàn cầu về cá rô phi tiếp tục tăng, việc nối lại các lô hàng đến quốc gia Nam Mỹ được coi là một sự thúc đẩy đáng kể cho cá rô phi Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất và sản xuất hải sản Việt Nam (VASEP), thị trường cá rô phi toàn cầu được định giá 10,6 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 14,5 tỷ USD vào năm 2033, chiếm tốc độ tăng trưởng hàng năm là 3,52%. Hoa Kỳ vẫn là thị trường lớn nhất, nhập khẩu khoảng 200.000 tấn mỗi năm. Ngoài ra, nguồn cung của Trung Quốc có dấu hiệu suy giảm do các rào cản thương mại và thuế quan, cơ hội cho các nhà cung cấp khác đang mở rộng.

Cùng với các hiệp định thương mại tự do, ngành hải sản Việt Nam đang tái cấu trúc sản xuất để nắm bắt đà này. Năm 2024, xuất khẩu cá rô phi đạt 41 triệu USD, tăng 138% so với năm trước. Hoa Kỳ là động lực tăng trưởng lớn nhất, với doanh thu tăng vọt gần bảy lần đến 19 triệu USD. Trong quý đầu tiên của năm 2025, xuất khẩu tiếp tục hoạt động tốt, đạt gần 14 triệu USD, với việc Mỹ chiếm 46% lô hàng, tiếp theo là Nga, Trung Đông, Nhật Bản và Bỉ.

Tổng thư ký VASEP Nguyen Hoai Nam quy cho sự tăng trưởng mạnh mẽ đối với sự thay đổi chiến lược đối với các loài có khả năng thích nghi cao, vòng đời ngắn, chi phí thấp và sự phù hợp cho xu hướng tiêu dùng hiện đại. Việc sử dụng công nghệ pond-liner đã giúp tăng năng suất và giảm rủi ro bệnh tật.

Tilapia được coi là cạnh tranh cao trên thị trường xuất khẩu nhờ khả năng chi trả, dễ xử lý và kháng cáo trên cả các phân khúc cao cấp và thị trường đại chúng. NAM lưu ý rằng với nhu cầu gia tăng và thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam có thể củng cố vị thế của mình bằng cách đầu tư vào nhân giống, canh tác, chế biến và phát triển thị trường.

Khí hậu nhiệt đới Việt Nam Việt Nam, ổn định ở 27 nhiệt32 ° C và nước mặt phong phú, đặc biệt là ở đồng bằng sông Mê Kông, cho phép sản xuất quanh năm. Tran Dinh Luan, tổng giám đốc của Bộ Thủy sản thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết Tilapia có thể đạt trọng lượng thương mại 600 thép800G chỉ trong năm đến sáu tháng, cho phép doanh thu nhanh. Khu vực canh tác 30.000ha hiện tại mang lại 300.000 tấn hàng năm, với các mục tiêu được đặt ra để mở rộng lên 40.000ha và 400.000 tấn vào năm 2030, đồng thời cải thiện chất lượng hạt giống và tăng tỷ lệ xuất khẩu giá trị cao.

Khai thác các nút thắt để mở khóa đầy đủ tiềm năng

Công nghiệp cá rô phi Việt Nam phải đối mặt với các rào cản bao gồm chất lượng hạt giống không nhất quán, cận huyết và năng suất phi lê thấp, bên cạnh các mối đe dọa bệnh như TILV. Chi phí cao, phụ thuộc vào thức ăn nhập khẩu và cơ sở hạ tầng bị phân mảnh cản trở sự tăng trưởng, trong khi các tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và tính bền vững nghiêm ngặt.

Việt Nam có khoảng 510 cơ sở đủ điều kiện để xuất khẩu cá rô phi, nhưng NAM cho biết cần đầu tư nhiều hơn vào các giống chó chất lượng cao, chống bệnh, các dòng phi lê tự động và các sản phẩm giá trị gia tăng. Các trang trại nên đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo tính minh bạch của chuỗi cung ứng với blockchain và phát triển thức ăn trong nước để cắt giảm chi phí 15%.

Về phía thị trường, quảng bá thương mại mạnh mẽ hơn là rất cần thiết, bao gồm tham gia vào các hội chợ công nghiệp ở Mỹ, Nhật Bản, EU và Trung Đông. Việt Nam cũng nên tận dụng đầy đủ các hiệp định thương mại tự do của mình, bao gồm EVFTA, RCEP và ASEAN, trường hợp FTA, để giảm thuế và mở rộng thị phần.

Trong khi đó, Luan nhấn mạnh rằng việc đa dạng hóa các loài và phương pháp canh tác phù hợp với lợi thế tự nhiên của Việt Nam là rất quan trọng để cải thiện khả năng cạnh tranh và hiệu quả của ngành hải sản. Tilapia, nơi có điều kiện lý tưởng cho sự phát triển ở Việt Nam, mang lại tiềm năng mạnh mẽ khi cả nhu cầu trong nước và toàn cầu tăng. Nông nghiệp tôm cá rô phi tích hợp hoặc xoay không chỉ tạo ra cá chất lượng cao mà còn giúp kiểm soát các bệnh tôm-một lợi thế rõ ràng giữa biến đổi khí hậu, mực nước biển tăng và tăng độ mặn.

, ông nói thêm rằng việc tổ chức sản xuất xung quanh quan hệ đối tác giữa các doanh nghiệp, nông dân và tổ chức nghiên cứu sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho cá rô phi không chỉ là xuất khẩu đầy hứa hẹn, mà còn là một trụ cột mới của ngành công nghiệp hải sản Việt Nam trong những năm tới.